Dogodilo se na današnji datum, 23. februar

Danas je subota, 23. februar, 54. dan 2019. Do kraja godine ima 311 dana.

1685. – Rođen njemački kompozitor Georg Fridrih Hendl, uz Johana Sebastijana Baha najistaknutiji barokni muzičar, direktor Kraljevske muzičke akademije u Londonu. Stvarao je opere izrazite dramatike i bogate melodike, u žanru italijanskih opera-serija, a oratorijumima je dao monumentalni vokalno-orkestarski oblik i izdvojio ih iz crkvene muzike. Djela: opere “Rinaldo”, “Julije Cezar”, “Aleksandar”, “Kserks”, oratorijumi “Mesija”, “Izrael u Egiptu”, “Juda Makabejac”, “Samson”, “Saul”, orkestarske svite “Muzika na vodi”, “Muzika za vatromet”.

1792. – Umro engleski slikar Džošua Rejnolds, jedan od najvećih svjetskih portretista, osnivač Kraljevske umjetničke akademije 1768. i njen prvi predsjednik. Snažno je uticao na englesko slikarstvo, ne samo umjetničkim djelima nego i kao autor zanimljivih rasprava o toj vrsti umjetnosti.

1821. – Umro engleski pisac Džon Kits, jedan od od najvećih pjesnika engleske književnosti, čije stihove odlikuju izuzetna melodičnost i sažet i veoma izražajan pjesnički idiom. Pokloništvo pred antičkom kulturom spojio je s novom osjećajnošću modernog čovjeka i s fluidnim, mada simetričnim oblicima koje je pretežno sam stvorio. Njegovi soneti, spjev “Endimion”, pjesme “Oda slavuju”, “Oda grčkoj urni”, “Oda jeseni” spadaju među najljepša poetska djela napisana na engleskom jeziku, a “Pisma” su značajan prilog razvitku novije estetičke misli.

1836. – Oko 4.000 vojnika pod komandom predsjednika Meksika Antonija Lopesa de Santa Ane počelo je opsadu tvrđave Alamo u Teksasu koju je branilo manje od 200 dobrovoljaca, uključujući Dejvija Kroketa. Alamo je pao 6. marta 1836. i svi branioci su ubijeni.

1855. – Umro njemački matematičar, fizičar i astronom Karl Fridrih Gaus, osnivač matematičke škole i direktor astronomske opservatorije u Getingenu, tvorac više geodezije i teorije površi. Pronašao je niz metoda u teoriji brojeva, algebri, geometriji, analizi, astronomiji, otvorio novu etapu u razvoju diferencijalne geometrije i postavio temelje savremene nebeske mehanike i astronomije. Konstruisao je geodetski instrument heliotrop. Više matematičkih pojmova nazvano je po njemu – Gausov algoritam, Gausova konstanta, Gausova krivina, Gaus-Krigerova projekcija. Jedinica za magnetnu indukciju nazvana je “gaus”, ali se sada, u čast srpskog naučnika Nikole Tesle, u Međunarodnom sistemu jedinica koristi isključivo oznaka “tesla”. Djela: “Disqusicciones arithmeticae sapra superFicijes curvas”, “Teorija motus korporum cel coelestium”.

1883. – Rođen njemački filozof Karl Teodor Jaspers, tvorac filozofije egzistencije. Po završetku medicinskog fakulteta radio je na Psihijatrijskoj klinici u Hajdelbergu, a potom bio profesor filozofije dok ga 1937. nisu otpustili nacisti, jer je osuđivao njihovu politiku. Smatrao je da filozofija mora da se bavi smislom cjeline stvarnosti, totalitetom, koji se ne otkriva proučavanjem epmirijskog svijeta, nego je stvara pojedinac težnjom da sebe ostvari kao autentičnu ličnost. Takva ličnost ne izgrađuje smisao cjeline u obliku pojmova, već intuitivnog unutrašnjeg doživljaja koji je nazvao filozofskom vjerom kojom čovjek dolazi u kontakt s transcendencijom – Bogom. Objavio je 25 knjiga iz oblasti psihijatrije i filozofije. Djela: “Opšta psihopatologija”, “Psihologija pogleda na svijet”, “Filozofija”, “Um i egzistencija”, “O istini”, “O izvoru i cilju istorije”, “Filozofska vjera”.

1883. – Rođen američki filmski režiser Viktor Fleming, koji je svjetsku slavu stekao filmom “Prohujalo sa vihorom”. Ostali filmovi: “Čarobnjak iz Oza”, “Kapetan Hrabrost”, “Tortilja Flet”, “Jovanka Orleanka”.

1898. – Francuski pisac Emil Zola uhapšen zbog objavljivanja otvorenog pisma predsjedniku Francuske, pod naslovom “Optužujem”, u kojem je vladu optužio za antisemitizam i montirani sudski proces protiv kapetana Alfreda Drajfusa.

1905. – Američki advokat Pol Persi Haris u Čikagu osnovao Rotari klub.

1918. – Jedinice novoosnovane Crvene armije kod Narve i Pskova u Prvom svjetskom ratu zaustavile njemačku ofanzivu. Sovjetska armija je nosila naziv Crvena armija do 1946.

1919. – Benito Musolini napustio Socijalističku partiju i osnovao fašističku stranku pod nazivom “Fasci del Combatimento”.

1931. – Umrla australijska pjevačica Neli Melba, jedan od najvećih koloraturnih operskih soprana krajem 19. i početkom 20. vijeka. S velikim uspjehom je decenijama nastupala u najvećim operskim kućama u svijetu, uključujući londonski Kovent Garden i njujoršku Metropoliten operu.

1933. – Japan počeo okupaciju Kine sjeverno od velikog Kineskog zida.

1934. – Umro engleski kompozitor i violinista Edvard Vilijam Elgar, čija djela odlikuju jasna forma, krepka orkestracija i naglašena lirika, koji je stvarao u kasnoromantičarskom maniru. Djela: oratorijum “Gerontijusov san”, koncertne uvertire “Na jugu”, “Enigma varijacije”, “Falstaf”, dvije simfonije, koncerti za violinu i violončelo.

1942. – Japanska podmornica u Drugom svjetskom ratu bombardovala američku rafineriju nafte kod Santa Barbare u Kaliforniji.

1944. – U Vrhovni štab Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije u Drvaru stigla sovjetska vojna misija. To je bila prva sovjetska vojna misija na tlu Jugoslavije u Drugom svjetskom ratu.

1965. – Umro engleski filmski glumac Sten Lorel – “Mršavi” iz tandema s američkim glumcem Oliverom Hardijem – “Debelim”. Oni su u urnebesnim komedijama gradili komiku na paradoksima dovedenim do krajnosti, ali humor nikad nije bio zajedljiv. Filmski producenti i sada ubiru profit od njihovih filmova, a njih dvojica su završila u sirotinjskoj bolnici. Filmovi: “Muzička kutija”, “Naši odnosi”, “Na Divljem zapadu”, “Dva dobra drugara”, “Fra dijavolo”, “Mi iz Oksforda”, “Veliki posao”, “Naša žena”, “Udri brigu na veselje”.

1970. – Britanska Gvajana stekla nezavisnost.

1990. – Poslije 11 godina provedenih u izbjeglištvu u Kambodžu se vratio princ Norodom Sihanuk.

1991. – Na Tajlandu pučem bez prolivanja krvi vlast preuzela vojna hunta, koja je oborila vladu Čatičaja Čunavana.

1996. – Zetovi iračkog predsjednika Sadama Huseina – general Husein Kamel Hasan i njegov brat Sadam Kamel – navodno u porodičnom obračunu ubijeni u Iraku tri dana po povratku iz šestomjesečnog izbjeglištva u Jordanu.

1998. – Šefovi diplomatija zemalja Evropske unije ukinuli zabranu kontakata s Iranom na visokom novou.

2001. – U Skoplju održan četvrti samit predsjednika država i vlada članica Procesa za saradnju u jugoistočnoj Evropi. Predsjedavajući Predsjedništva BiH Živko Radišić i jugoslovenski predsjednik Vojislav Koštunica potpisali deklaraciju o prihvatanju Povelje o dobrosusjetskim odnosima, stabilnosti, bezbjednosti i saradnji u jugoistočnoj Evropi.

2001. – Jugoslovenski predsjednik Vojislav Koštunica i makedonski predsjednik Boris Trajkovski potpisali u Skoplju sporazum o granici dvije zemlje, čime je ozvaničena granica između Makedonije i Srbije iz vremena dok su one bile u sastavu SFRJ.

2006. – U Moskvi poginulo najmanje 47 lica, a 29 povrijeđeno nakon rušenja krova tržnice “Bauman” usljed težine snijega.

2008. – Preminuo bivši slovenački predsjednik i premijer Janez Drnovšek.