Bilo je to u januaru 1945. godine kada je grupa ustaša – njih dvadesetorica došla u komandu Srebreničkog odreda u Bratuncu, da se predaju i da pređu u partizanski odred. Jedan je došao u vod Đokana Đukanovica koji je bio u četi Obrena Markovića, a komandant bataljona je bio Ljubo Matić iz Milića. Vođa tih ustaša bio je Rifat Hasanković i brat mu Idriz. Rodom su iz Pećišta. Oni su se nalazili skupa na istočnom Ruskom frontu kao pripadnici Handžar divizije.
Na sebi je Rifat imao odjelo nemačkog oficira, zatim nemački pištolj parabelum, dvogled i na glavi kapu ruskog maršala koju je donio sa Istočnog fronta. Bio je i na njemačkom oficirskom kursu u podzemnom Berlinu. Nije dugo potrajalo i postrojili su Srebrenički partizanski odred čiji je komandant bio Dževad Mujagić, a komesar Drago Matković.
U njihovom društvu pojavljuje se i Rifat Hasanković kao novo pojačanje za odred i znaci nove izdaje revolucije i politike na prostorima Srebreničkog sreza. Komesar Matković Drago, Srbin iz Crne Gore, reče cilj partije i antifašisticke borbe. Rifat Hasanković se postavlja za obaveštajnog oficira Srebreničkog partizanskog odreda, a to znači da ceo odred ima u malom prstu. Dobro osmišljena izdaja i buduća politika. Rifat dolazi u odred iz ustaša i ima zadatak da sve naše solunce koji su digli ustanak 1941. god pošalje u zatvore i na Gole otoke. On se sastajao sa ustašama po šumama u cilju prikupljanja informacija. Ustaša je bilo veoma mnogo po terenu. Najveće borbe protiv njih vodile su se po Osmačama, Skelanima, Toplici, Daljegošti, Boljevcu, Čaušu…
Tako Matković Drago izda čitav pokret – on koji je poturčeni unuk Crnojević Marka od Mahmut Paše. Ceo odred od 700 boraca predat je u ruke ustaško-parizanskog obaveštajca. Tako nije bilo u odredu dok je komandant bio Risto Samardžić. Dolaskom za komandanta odreda Dževada Mujagića iz Hercegovine i postavljanjem Rifata Hasankovića sve se promenilo i sve je krenulo naopako uglavnom na štetu srpskog naroda. Stvorena je ustaško-partizanska sprega. Zarobljavano je dosta ustaša koljača i predavano u štab, a oni su ih puštali. I tako više puta. Žalili smo se komandiru bataljona Ljubi Matiću, a on kaže da se u odredu rade čuda, da nije moćan da to promjeni i da je za sve kriva partijsksa organizacija. Na čelu te organizacije je Pero Lukić, a bila je i Milena Marković čiji je rođeni brat bio Obren Marković. A Obren je izvršavao naređenja Rifata i likvidaciju boraca koje mu je on naredio.
U jedinici kod nas je bio i pop Milan Blažić. Andrija Živanović mi je donio od njega pismo u kome piše: “Đokane, ako budem strijeljan znaj za moju smrt je kriv Obren Marković i Rifat.” Pop je strijeljan. Pored toga što smo bili živi svjedoci da se jedan ustaški oficir postavlja za obaveštajnog oficira u odredu, da se ustaše privode i puštaju kući, da se pravi borci streljaju, a ništa se ne preuzima. Kasnije u čišćenju terena od ustaša Rifat je u svakoj jedinici imao svoje doušnike. Džaba 4 komandanta bataljona, 4 komesara, 12 komandira četa, vodnici, desetari sve je to posmatralo nered u odredu i ćutalo na sva dešavanja. Štab odreda je zaveo strahovladu i partijski discipline, a uz pomoć mladih partizanki stvoren je pravi harem i orgijanje po cijelu noć. Pilo se i jelo i veoma raskošno živelo, a borci bili bez hrane i odeće.
Sve ovo je uticalo na moral boraca što je pogodovalo ustašama da nas proteruju iz Bratunca. U odredu je bilo 95% Srba, a čitava politika odreda je bila antisrpska dolaskom Mujagića i Markovića u odred i Rifata. Sjećam se napada ustaša na naš odred u februaru 1945. godine kada su nas naterali na Drinu i proterali preko Drine u Lonjin. Rifat je u toku napada ustaša bio na strani njih i ostao sa njima. Ubrzo u štab me je zvao komandant Dževad Mujagić gdje mi je rečeno da sam frakcionaš u odredu i prijetnje da ćemo oni skinuti glavu ako ne budem ćutao na sve nepravde što se dešavaju. Dok je Srebrenički odred bio u Srbiji ustaše su vršile pokolj na području Srebreničkog sreza. Tako bi sa Dževadom, sa Rizom Selmanagićem, sa Ismetom Begtaševićem od tada sve do 1992. godine i novog rata. Slična sudbina i učitelja iz Kravice Petra Božića koga je ubio njegov đak Selim. Selim je bio oficir nove Jugoslavije pod tuđim imenom i nikada nije bio uhapšen. Zakleti neprijatelji su se uvlači u sve pore života nove Jugoslavije dok se na drugoj strani stvarao ogroman front nezadovoljnih. Front onih koji su se borili protiv istih koji sada vladaju. Oni su sve viđene Srbe sa Srebreničkog sreza poslali u zatvore i na Goli otok. Pavla, Djokana, Svetu, Zariju… Oni koji koji su sa puškom u ruci donijeli slobodu otadžbini. Mnoge ustaše su bile nagradjene u novoj državi i zauzimale značajna mjesta Kekići, Klančeviči, Kadići, Avdići. U našoj istoriji se ništa nije promenilo osim nepravdi i stradanja Srba u zadnjih 100 godina.
RSS